Wellness ve Anti-aging Uygulamaları
Wellness ve Anti-aging Uygulamaları
Thymosin Alpha 1 ve Beta 4 Peptidleri
Timus bezi, Timosinler ve Peptid Tedavileri
Timus bezi, bağışıklık sisteminin önemli bir organı olup, üst göğüste bulunur. Temel görevi, T lenfositlerinin olgunlaşmasında yer almak ve vücudun yabancı organizmalara karşı bağışıklık yanıtını düzenleyebilmektir.
Timus bezi çeşitli hormonları, özellikle timosinleri salgılar. Bunların arasında timosin alfa 1, timosin beta 4 ve timosin beta 10 yer alır. Timosinler, bağışıklık sistemi için esas olan T lenfositlerinin (T hücreleri) gelişimi ve olgunlaşmasında kilit bir rol oynarlar.
Timosinlerin rolü aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
1. T Hücre Olgunlaşması: Timosinler, T hücrelerinin timus içinde olgunlaşmasını kolaylaştırır. Timositler olarak bilinen olgunlaşmamış T hücreleri, timosinlerin etkisi altında seçilme ve farklılaşma sürecinden geçerler.
2. Pozitif ve Negatif Seçilim: Timosinler, antijenlere yanıt verebilen ancak vücudun kendi hücrelerine saldırmayan T hücrelerinin pozitif seçilimini destekler. Aynı zamanda negatif seçilimde yer alarak vücudun kendi dokularına zarar verebilecek T hücrelerini ortadan kaldırırlar.
3. İmmünolojik Tolerans: Timosinler, immünolojik kendi tolere oluşturmak için önemlidir. Bu süreç, bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine ve dokularına saldırmamasını sağlar. Böylece T hücreleri, vücudun antijenlerine tolere ederken dış tehditlere karşı tepki verebilirler. Bu durumda, otoimün hastalıkların oluşumuna karşı da bir defans mekanizması sağlamış olur.
4. T Hücre Proliferasyonu: Timosinler, olgun T hücrelerinin çoğalmasını destekler, çeşitli ve etkili bir bağışıklık yanıtının üretilmesine olanak tanır. Bu, bağışıklık sisteminin geniş bir patojen yelpazesini tanıma ve mücadele etme yeteneği için hayati önem taşır.
5. Bağışıklık Sistemi Düzenlemesi: Timus hormonları, özellikle timosinler, bağışıklık sisteminin genel düzenlemesine katkıda bulunur. Bağışıklık aktivitesi ile tolerans arasında dengeyi sağlamaya yardımcı olarak enfeksiyonlar veya diğer zorluklar karşısında uygun tepkiyi temin eder.
Özetle, timus bezi salgıları, özellikle timosinler, timus içinde T hücrelerinin karmaşık olgunlaşma ve eğitim sürecini düzenler. Bu, yabancı istilacılara etkili bir şekilde yanıt verirken vücudun kendi hücrelerine saldırmaktan kaçınan sağlıklı bir bağışıklık sistemi için esastır.
Çocukluk ve ergenlik döneminde timus yüksek aktivitededir ve çeşitli T hücreleri üretir. Ancak, yaşla birlikte aktivitesi azalır ve T hücre üretiminde azalmaya neden olur. Egenlik çağından itibaren düşüşe geçmeye başlayan timus salgıları, orta yaşa gelindiğinde timus involüsyonu sonucu oldukça azalır. İnvolüsyon, timus bezinin boyutu ve etkinliğinin azalması anlamına gelir. Bu gerileme, bağışıklık fonksiyonundaki azalmaya ve enfeksiyonlara karşı artan duyarlılığa neden olur, yaşlanmanın zorluklarına katkıda bulunur. Yani, ergenlik çağından sonra insanlar bakteri ve virüslere karşı daha hassas hale gelirler ve vücut defansları daha etkisiz olur. Bu sadece bakteri ve virüslere karşı değil, anormal hücre çoğalması, yani, kansere karşı da geçerlidir.
Timus bezinin etkisinin azalmasında obezite, kişinin genetik yapısı, toksinler, hipotiroidizm, çinko eksikliği gibi etkenler süreci hızlandıran etkenlerdir. Yavaş yavaş otoimün hastalıklar, kardiyovasküler durumlar ve kanser gibi sorunlara yeterli cevap verilmez.
Thymosin beta 4 (Timosin beta 4)
Timosin Beta-4 (Tβ4), bağışıklık sistemiyle ilgili bir peptid hormon olup, özellikle hücre göçü, diferansiyasyon ve angiogenez gibi süreçlerde rol oynayan bir thymosin türüdür. Tβ4, hücrelerin bir yerden başka bir yere hareket etmelerini sağlayan bir etkiye sahiptir. Bu özellik, yaralanma sonrası doku onarımında ve yenilenmesinde oldukça önemlidir. Buna ek olarak, timosin Beta-4, yeni kan damarlarının oluşumunu teşvik eden bir rol oynar. Bu özellik, doku rejenerasyonu ve iyileşme sürecine ek bir yardım sağlar. Timosin Beta-4’ün bu görevleri, özellikle doku iyileşmesi ve onarımıyla ilişkilidir. Bu hormon, sadece bağışıklık sistemi değil, aynı zamanda genel doku sağlığı ve iyileşme süreçleri üzerinde etkili bir şekilde rol oynar.
Yapılan bilimsel çalışmalar, kalp krizi geçiren hastalarda uygulanan Tβ4’ün hem etkili hem de güvenli olduğunu göstermektedir. Hastalarda herhangi bir yan etki gözlemlenmezken, kalp krizinin hemen sonrasında yapılan Tβ4 takviyesi ile kalp krizinden dolayı oluşan hasarda ciddi bir azalma ve iyileşme gözlemlenmektedir (1). Kalp krizi sonrasındaki kronik dönemde bile Tβ4’ün infarkt sonunda oluşan iskemi hasarında ciddi onarım yapabildiğini göstermektedir (2).
Kalp sağlığının yanı sıra, gözde de ciddi iyileştirme etkisi gözlemlenen bilimsel yayınlar, bizlere Tβ4’ün etki alanının oldukça geniş olduğunu göstermektedir. Özellikle kornea hasarı olan hastalarda belli başlı sitokinlerin salınımına etki eden Tβ4, kornea’nın yeniden epitelizasyonuna katkı sağlar, oluşan inflamasyonu baskılar ve hücre ölümüne karşı etki gösterir (3).
Fareler üzerinde yapılan çalışmalar, bu peptidin kolon kanseri olgularında gerek tümör boyutunu küçültme, gerekse kanserin yayılma hızını azaltma yönünde oldukça başarılı olduğunu göstermektedir (4).
Kronik böbrek hastalıklarında da iddiası bulunan Tβ4, glomerulonefrit, diyabetik nefropati ve hipertansif nefropati vakalarında oluşan böbrek hasarının tamiratında olumlu sonuçlar vermektedir (5).
Bazı nadir hastalıklar üzerinde de olumlu etkileri sebebiyle FDA tarafından orphan ilaç programı adı altında kaydedilmiştir. Lyme hastalığı, HIV, viral enfeksiyonlar, fibromiyalji, alerjiler, bazı kanserler ve otoimmün hastalıklarda rolü olduğu birçok bilimsel çalışma ile gösterilmiştir.
Thymosin Alpha 1 (Timosin Alfa 1)
28 adet amino asit bileşeninden oluşan TA1, timus bezinden izole edilen bir peptiddir. Bu peptidin, hali hazırda 35 ülkeden fazla ülkede Hepatit B, hepatit C, HIV ve bunlar gibi bağışıklığı etkileyen diğer hastalık gruplarında aktif olarak kullanımı onaylanmıştır (6).
Viral replikasyon ve kanserleşmeyi bastırma gibi önemli özelliklerinin yanı sıra, antioksidan seviyelerini düzenleme ve kronik fatigue, yanı kronik yorgunluk sendromu durumlarında oldukça başarılı sonuçlar vermektedir (7).
Yapılan bilimsel ve klinik çalışmalarda, bağışıklık sistemi düşük fonksiyon gösteren kişilerde, yani kanser hastaları, HIV hastaları ve genel olarak yaşlı hastalarda, yapılan aşıların etkinliğini artırdığı gözlemlendiği için aşıların yanında uygulanan bir tedavi olarak da karşımıza çıkmaktadır (8).
Karaciğer üzerinde göstermiş olduğu olumlu etkiler, özellikle bazı ilaçların yarattığı toksisite durumlarında veya kanser tedavisi olarak kemoterapi alan hastalarda kullanılabilmektedir. Ama daha da önemlisi, karaciğer kanserlerinde iyileşme oranlarına ciddi katkı sağladığı ve bu tür kanserlerde ömrü uzattığı da gösterilmiştir (9).
Akciğer kanseri hastaları üzerinde yapılan çalışmalarda ve aynı zamanda hayvan modelleri üzerinde yapılan çalışmalarda, thymosin alpha 1 peptidinin, standart uygulanan tedavilere ek olarak kullanılması ile birlikte, hastaların tedavi esnasında daha uzun yaşamasına katkı sunduğu ve remisyona giren hastalarda hastalıksız bir şekilde daha uzun yaşamalarına katkı sunduğu tespit edilmiştir (10). Belli başlı protokollerle birlikte, thymosin alpha 1 peptidinin tümörün yayılmasını engelleyebildiği ve tümörün boyutunu küçülttüğü gözlemlenmiştir (11).
Kısacası, peptid tedavileri, hastalık süreçlerinde de aktif rol oynamakla birlikte, aslında bizleri ergenlik çağımızdaki bağışıklık seviyemize kavuşturdukları için, belli başlı hastalıkların gelişmesine engel olabilme potansiyelleri oldukça anlamlı ve olumlu bir gelişmedir. Ömrü kısaltan ve yaşam kalitesini azaltan otoimün hastalıklar, kanser ve diğer kronik rahatsızlıkların oluşmasını engelleyebilme potansiyeli, anti-aging adına geldiğimiz önemli bir dönüm noktasıdır.
*** Peptid tedavileri vücutta normal şartlarda olan amino asit bileşenlerini taklit eden ve yan etkileri görülmeyen tedaviler olsalar da, sadece anti-aging üzerine uzmanlaşan ve bu konulara vakıf hekimler tarafından uygulanan tedavilerdir. Bu tedaviler FDA onaylı veya yaşam süresini uzatacağı garanti edilebilen tedaviler değildir. Yapılan çalışmalar sonucunda kendilerini ıspatlamış ve yan etki profili masum görülen tedaviler olarak uygulanan peptid tedavileri, önleyici tıp olarak görülmeli, hastalık tedavisi olarak görülmemelidir. Bu yüzden kişiler bu tür tedavileri bu bilinçle yaptırmalıdır.
Referanslar:
(1) Goldstein AL, Hannappel E, Sosne G, Kleinman HK. Thymosin β4: A Multi-Functional Regenerative Peptide. Basic Properties and Clinical Applications. Expert Opin Biol Ther (2012) 12:37–51. doi: 10.1517/14712598.2012.634793
(2) Bao W, Ballard VL, Needle S, Hoang B, Lenhard SC, Tunstead JR, et al. Cardioprotection by Systemic Dosing of Thymosin Beta Four Following Ischemic Myocardial Injury. Front Pharmacol (2013) 4:149. doi: 10.3389/fphar.2013.00149
(3) Sosne G, Qiu P, Kurpakus-Wheater M, Matthew H. Thymosin Beta4 and Corneal Wound Healing: Visions of the Future. Ann N Y Acad Sci(2010) 1194:190–8. doi: 10.1111/j.1749-6632.2010.05472.x
(4) Ricci-Vitiani L, Mollinari C, di Martino S, Biffoni M, Pilozzi E, Pagliuca A, et al.. Thymosin β4 Targeting Impairs Tumorigenic Activity of Colon Cancer Stem Cells. FASEB J (2010) 24:4291–301. doi: 10.1096/fj.10-159970
(5) Vasilopoulou E, Riley PR, Long DA. Thymosin-β4: A Key Modifier of Renal Disease. Expert Opin Biol Ther (2018) 18:185–92. doi: 10.1080/14712598.2018.1473371
(6) Camerini R, Garaci E. Historical review of thymosin α 1 in infectious diseases. Expert Opin Biol Ther. 2015;15 Suppl 1:S117–S127.
(7) Pica F, Gaziano R, Casalinuovo IA, Moroni G, Buè C, Limongi D, D’Agostini C, Tomino C, Perricone R, Palamara AT, Sinibaldi Vallebona P, Garaci E. Serum thymosin alpha 1 Levels in normal and pathological conditions. Expert Opin Biol Ther. 2018;18:13–21
(8) Carraro G, Naso A, Montomoli E, Gasparini R, Camerini R, Panatto D, Tineo MC, De Giorgi L, Piccirella S, Khadang B, Ceracchi M, De Rosa A. Thymosin-alpha 1 (Zadaxin) enhances the immunogenicity of an adjuvated pandemic H1N1v influenza vaccine (Focetria) in hemodialyzed patients: a pilot study. Vaccine. 2012;30:1170–1180
(9) Liang YR, Guo Z, Jiang JH, Xiang BD, Li LQ. Thymosin alpha1 therapy subsequent to radical hepatectomy in patients with hepatitis B virus-associated hepatocellular carcinoma: a retrospective controlled study. Oncol Lett. (2016) 12:3513–8. 10.3892/ol.2016.5121
(10) Schulof RS, Lloyd MJ, Cleary PA, Palaszynski SR, Mai DA, Cox JW, Jr, et al.. A randomized trial to evaluate the immunorestorative properties of synthetic thymosin-alpha 1 in patients with lung cancer. J Biol Response Mod. (1985) 4:147–58).
(11) (Wang F, Li B, Fu P, Li Q, Zheng H, Lao X. Immunomodulatory and enhanced antitumor activity of a modified thymosin alpha1 in melanoma and lung cancer. Int J Pharm. (2018) 547:611–20. 10.1016/j.ijpharm.2018.06.041).